Englahár...
Eitt það sem ég man hvað best
af jólaskrautinu á bernskuárum mínum er englahárið á jólatrénu.
Þá var ekki eins mikið úrval af jólaskrauti og nú. Rauðir dúkar
á borðum, og svo skrautið á jólatrénu: brothættar kúlur, fánar,
pappírsmyndir, og svo englahárið. Það var alvöru englahár, ekki
svona bómull eða borðar sem nú eru oftast notaðir, heldur hárfínt
og glitrandi englahár, sem var teygt og breitt yfir allt tréð. Og það
varð að gæta þess að teygja mátulega úr því svo það sæist í
gegn um það, en ekki svo mikið að það yrði slitrótt.
En af hverju skyldum við skreyta jólatré með englahári? Fyrir
stuttu las ég helgisögu, sem útskýrir hver sé upprunaleg ástæða,
en sagan er svona:
Þið munið kannski að Heródes var grimmur konungur, sem var staðráðinn
í að
halda völdum sínum í landinu, og þegar vitringarnir þrír sögðu
honum að konungur væri fæddur í Betlehem vildi hann strax fá að
vita hver hann væri, ekki til að veita honum lotningu, einsog hann sagði,
heldur til að deyða hann. Sagan segir að hann hafi svo skipað fyrir
að öll sveinbörn upp að tveggja ára aldri skyldu líflátin, og þannig
fannst honum hann öruggur um að hinn nýfæddi konungur myndi líka
deyja. Jósep og María voru vöruð við þessu, og ætluðu til
Egyptalands, þar sem Heródes réð engu. Þar gætu þau verið örugg
og myndu finna vini, því þar bjuggu þúsundir gyðinga. Þessvegna lögðu
þau af stað þangað, og fyrstu nóttina áðu þau til að sofa í
litlum helli. Það var kalt og jörðin var hvít af frosthrími, en af
því að þau voru enn á yfirráðasvæði Heródesar þorðu þau
ekki að kveikja eld. Þau fóru inn í hellinn, sem var eiginlega bara
skúti, með þröngu opi. Þau vissu ekki að í hellinum bjó könguló. Sagan
segir að þegar hún sá Jesúbarnið vissi hún strax að hann væri
Messías, frelsarinn, og þá langaði hana einsog marga aðra til að
gefa honum eitthvað eða hjálpa honum. Hún sá að Maríu, Jósep og
barninu var kalt, og reyndi að finna eitthvað sem hún gæti hjálpað
þeim. Og hún gerði það eina sem hún gat. Hún fór að opinu á
hellinum, og gerði vef yfir innganginn til að kaldur vindurinn myndi
ekki blása eins mikið inn og hlýjan ekki fara út. Litlu síðar kom
flokkur af hermönnum Heródesar að hellinum í leit að Jesúbarninu,
og einn þeirra ætlaði inn íhellinn, en liðsforinginn stöðvaði
hann. “Sjáðu,³ sagði hann, “hér getur einginn hafa farið inn,
því hver sem gerði það hlyti að hafa slitið þennan köngulóarvef.
Þú sérð að vefurinn nær alveg yfir innganginn, og það er
hvergi op.³ Þeir litu allir á og vefurinn var greinilegur, því hann
var alþakinn hvítu frosthrími. Og þá héldu þeir áfram, og Jesús
komst óhultur til Egyptalands.
Og það er sagt að glitrandi borðar og englahár sem við setjum
á jólatréð tákni köngulóarvefinn, sem þakinn frosthrími lokaði
hellisopninu fyrir hermönnunum.
Þetta er notaleg saga, og svo mikið er víst: Engin gjöf, sem er færð
Jesú, gleymist nokkurn tíma, sérstaklega ef hún er, eins og gjöf köngulóarinnar:
Það besta sem hún gat gert.
(Guðni Þór Ólafsson þýddi)
Kærar þakkir frá Jólavefnum til.
sr. Guðna Þórs Ólafssonar - Melstað í Miðfirði,
Laugarbakka. |